ที่มาและภารกิจ

โครงการพัฒนาศูนย์อัจฉริยะเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคใต้ เป็นการผนึกกำลังของมหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคใต้ ทั้ง 5 แห่ง เพื่อบูรณาการความร่วมมือขับเคลื่อนนโยบายกระทรวง อว. ในการพลิกโฉมมหาวิทยาลัย (Reinventing University) และกฎกระทรวงการจัดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. 2564 กลุ่มที่ 3 กลุ่มพัฒนาชุมชนท้องถิ่นหรือชุมชนอื่น (Area-based and Community Engagement) ซึ่งในปี พ.ศ. 2564 มหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคใต้ ได้รับการจัดสรรงบประมาณรวม 63,520,000 บาท เพื่อดำเนินโครงการพัฒนาศูนย์อัจฉริยะเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคใต้ ประกอบด้วย 5 ศูนย์ ใน 5 แห่งที่ตั้ง โดยแต่ละแห่งจะมีความโดดเด่นที่เป็นเอกลักษณ์ตามศาสตร์ความเชี่ยวชาญ โดยใช้องค์ความรู้และนวัตกรรม ผนวกกับจุดแข็งเชิงพื้นที่ และเครือข่ายความร่วมมือเป็นกลไกในการขับเคลื่อนศูนย์ฯ ดังนี้

• มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช ด้านการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
• มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี ด้านการพัฒนานวัตกรรมท้องถิ่นและโลจิสติกส์
• มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา ด้านการเป็นผู้ประกอบการท้องถิ่น
• มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา ด้านการเกษตรและอาหาร
• มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต ด้านการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์

“โครงการพัฒนาศูนย์อัจฉริยะเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคใต้ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี” ภายใต้การดำเนินโครงการของมหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคใต้ 5 แห่ง ตามศาสตร์ความเชี่ยวชาญ โดยใช้องค์ความรู้และนวัตกรรม ผนวกกับจุดแข็งเชิงพื้นที่ และเครือข่ายความร่วมมือเป็นกลไกในการขับเคลื่อน ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจาก สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สป.อว.) จากโครงการพลิกโฉมมหาวิทยาลัย “Reinventing University” ในการจัดตั้งศูนย์ฯ

โดยมีวัตถุประสงค์
1. เพื่อพัฒนาและยกระดับคุณภาพและมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน ในชุมชนและท้องถิ่นให้มีคุณภาพและมาตรฐานสูงขึ้น และเพิ่มรายได้ให้กับชุมชนท้องถิ่น
2. เพื่อส่งเสริมการสร้างองค์ความรู้ในการแก้ปัญหาให้กับชุมชนท้องถิ่นแบบยั่งยืน และถอดบทเรียนของกลุ่มผลิตภัณฑ์สู่การขยายผลในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ไปสู่ผู้ประกอบการรายอื่นในปีถัดไป

ปัจจุบันสำนักงานศูนย์อัจฉริยะเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคใต้ สังกัดภายใต้กองนโยบายและแผน สำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษธานี ทางโครงการได้มีการดำเนินงานจัดสร้างสำนักงานและห้องปฏิบัติการ ดังนี้

1. ห้องสำนักงานศูนย์อัจฉริยะเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคใต้
   ด้านนวัตกรรมท้องถิ่นและโลจิสติกส์ (จำนวน 1 ห้อง)
2. ห้อง Innovation Classroom (จำนวน 2 ห้อง)
3. ห้อง INNO Media Studio (จำนวน 1 ห้อง)
4. ห้อง INNO Media Editor จำนวน 1 ห้อง

รวมทั้งมีการพัฒนาหลักสูตรสำหรับคนทุกช่วงวัยและท้าทายอนาคต ซึ่งประกอบด้วย 3 ชุดวิชา รวมกว่า 30 หลักสูตร ได้แก่
1. ชุดวิชาโลจิสติกส์และอุตสาหกรรม (จำนวน 10 หลักสูตร)
2. ชุดวิชาเกษตรคุณภาพและอาหารแปรรูป (จำนวน 10 หลักสูตร)
3. ชุดวิชาการสร้างมูลค่าเพิ่มจากผลิตภัณฑ์ชุมชน (จำนวน 10 หลักสูตร)

และเพื่อให้สอดคล้องกับการเรียนการสอนในยุคปัจจุบัน ศูนย์อัจฉริยะเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคใต้ จึงพัฒนาแอปพลิเคชัน SRU RUN เพื่อใช้สำหรับเข้าเรียนในรูปแบบ Online และมีการจัดกิจกรรมอบรมเชิงปฏิบัติการแบบ ON-SITE ให้แก่ วิสาหกิจชุมชน ผู้ประกอบการ เกษตรกร ผู้ที่สนใจ และนักศึกษา ซึ่งมีผู้เข้าร่วมกว่า 600 คน ใน 3 หลักสูตร

ทั้งนี้ศูนย์อัจฉริยะเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคใต้ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี จะเป็นหน่วยงานสำคัญในการยกระดับเศษฐกิจท้องถิ่นภาคใต้ และพร้อมจะเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาประเทศไทยอย่างยั่งยืนต่อไปโดยได้รับทุนสนับสนุนใน โครงการพัฒนานวัตกรรมสำหรับเศรษฐกิจฐานรากและชุมชน (ปีงบประมาณ 2565) ภายใต้โปรแกรม 16 แผนงานวิจัยด้านการยกระดับการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมใน สถาบันอุดมศึกษา แผนงานย่อย : การพัฒนาความเป็นเลิศของ สถาบันอุดมศึกษาและการผลิตกําลังคนขั้นสูง ด้าน ววน. เพื่อการขับเคลื่อนการพลิกโฉมสถาบันอุดมศึกษาตามกลุ่มยุทธศาสตร์ โดยมหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี ได้รับโจทย์ในด้านการพัฒนานวัตกรรมท้องถิ่นและโลจิสติกส์แก่สินค้าประเภทอาหารและเครื่องดื่มเป็นหลัก ซึ่งมีภารกิจหลัก คือ การให้บริการด้านองค์ความรู้ นวัตกรรม แก่ชุมชนท้องถิ่นในการศึกษาตลอดชีวิต (Lifelong Learning) ด้วยการพัฒนาหลักสูตรระยะสั้น ทั้งที่เป็น non-Degree และ Degree ที่สามารถนำผลการเรียนเก็บสะสมไว้ในระบบคลังหน่วยกิต (Credit Bank) และการให้บริการวิชาการและการพัฒนางานวิจัย สร้างองค์ความรู้ นวัตกรรม และการยกระดับภูมิปัญญาท้องถิ่นสู่ระดับสากลตามความต้องการของชุมชนท้องถิ่น เพื่อแก้ปัญหา สร้างมูลค่าเพิ่ม และพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนท้องถิ่น ให้มีความเข้มแข็งและพึ่งตนเองได้ โดยจะมีการบูรณาการการเรียนการสอน การวิจัย การบริการวิชาการ นวัตกรรม และบุคลากร ร่วมกัน เพื่อใช้ความรู้ความสามารถในการพัฒนาศักยภาพในระดับภูมิภาคศูนย์อัจฉริยะเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคใต้
ศูนย์อัจฉริยะเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภาคใต้ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี ได้จัด โครงการประกวดคัดเลือกสุดยอดผลิตภัณฑ์ชุมชนจังหวัดสุราษฎร์ธานี (The Best Product of Surat Thani Contest 2022) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและยกระดับคุณภาพและมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน ในชุมชนและท้องถิ่นให้มีคุณภาพและมาตรฐานสูงขึ้น และเพิ่มรายได้ให้กับชุมชนท้องถิ่น นอกจากนี้ยังเพื่อส่งเสริมการสร้างองค์ความรู้ในการแก้ปัญหาให้กับชุมชนท้องถิ่นแบบยั่งยืน และถอดบทเรียนของกลุ่มผลิตภัณฑ์สู่การขยายผลในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ไปสู่ผู้ประกอบการรายอื่นในปีถัดไป ซึ่งมีกลุ่มเป้าหมาย คือ ชุมชนท้องถิ่นในพื้นที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี ผู้ประกอบการ/กลุ่มวิสาหกิจชุมชน และ ประชาชนทั่วไปในพื้นที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี ผ่านหลักเกณฑ์ทั้งหมด 9 ข้อ คือ

1) มีกระบวนการทำงานที่ชัดเจน มีส่วนร่วมกันของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ผู้ประกอบการ คนในชุมชนท้องถิ่น หรือประชาชนทั่วไปในพื้นที่จังหวัดสุราษฎร์ธานี ในการผลิตและพัฒนาผลิตภัณฑ์ โดยใช้ทรัพยากรวัตถุดิบที่มีในชุมชนและภูมิปัญญาดั่งเดิม สามารถนำมาประยุกต์ พัฒนาและต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ได้
2) ส่งเสริมให้มีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของชุมชนให้มีคุณภาพได้รับมาตรฐานรับรอง
3) มีการใช้นวัตกรรมการแปรรูปผลิตภัณฑ์เชิงสร้างสรรค์ โดยสามารถสร้างเป็นมาตรฐานในการผลิตได้
4) ส่งเสริมกระบวกการเรียนรู้เรื่อง การบริหารจัดการบัญชี การคิดต้นทุน การคิดราคา และการทำบัญชีรายรับรายจ่าย
5) สนับสนุนให้มีการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ เพิ่มช่องทางการตลาดออนไลน์และเพิ่มรายได้ให้กับชุมชนท้องถิ่น
6) สนับสนุนส่งเสริมให้มีสื่อประชาสัมพันธ์ ตราสินค้าและบรรจุภัณฑ์ที่ส่งเสริมภาพลักษณ์
7) มีการนำผลิตภัณฑ์ไปลงทะเบียนผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP ในอนาคตหรือเป็นผู้ลงทะเบียนแล้ว
8) ส่งเสริมให้ชุมชนท้องถิ่นเกิดความยั่งยืน สามารถถ่ายทอดกลุ่มผลิตภัณฑ์สู่การขยายผลในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ไปสู่ผู้ประกอบการไปยังรุ่นต่อไปได้
9) ส่งเสริมก่อให้เกิดอาชีพ สร้างรายได้ ขยายเศรษฐกิจฐานรากให้กับชุมชนแบบยั่งยืน
จากโครงการดังกล่าว มีการสมัครเข้าร่วมคัดเลือกเป็นสุดยอดผลิตภัณฑ์ชุมชนจังหวัดสุราษฎร์ธานีกว่า 123 ผลิตภัณฑ์ คณะกรรมการพิจารณาได้คัดเลือกมาจำนวน 12 ผลิตภัณฑ์ เพื่อส่งเสริมการพัฒนาผลิตภัณฑ์ต่อไป ได้แก่

• ขนมเปี๊ยะพลูทุเรียนไข่เค็ม (คุณชัญญ์ พรหมสิทธิ์)
• น้ำพริกปูม้าไข่เค็ม (วิสาหกิจชุมชนกลุ่มท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์บ้านพุมเรียง)
• ท็อฟฟี่มะพร้าว (กลุ่มวิสาหกิจชุมชนท่องเที่ยวบึงขุนทะเล)
• เห็ดแครงแห้ง (กลุ่มวิสาหกิจชุมชนคีรีรักษ์เกษตรยั่งยืน)
• ปลาส้มป้าศรี (คุณกนกอร ด้วงเพชร/คุณบุญศรี พุทธเจริญ)
• เคยเจี้ยนแม่นิด (กมลทิพย์ วรเศรษฐศักดิ์)
• น้ำผึ้งจิ๋วในขวดแก้ว (คุณประสงค์ รอดโหม้ง/กลุ่มเลี้ยงผึ้งบ้านเบญจา)
• ขนมกาละแม สูตรศรีวิชัย (ห้างหุ้นส่วนจำกัด ลาแมร์ คีรีธารา 1978)
• หอยนางรมตัวเติบ (คุณกันตดา เพ็งเอียด/เอเชียกาญจนดิบฟาร์ม)
• ข้าวหอมไชยา (วิสาหกิจชุมชนอนุรักษ์พันธุ์ข้าวหอมไชยา)
• ผัดไทยท่าฉาง (วิสาหกิจชุมชนส่งเสริมวัฒนธรรมอาหารพื้นถิ่นและท่องเที่ยวชุมชน ต.คลองไทร)
• ไข่เค็มไชยา (แม่บุญให้ไข่เค็มไชยาแท้ 100%)